Gần 60 năm kể từ công trình nghiên cứu xuất sắc về Tranexamic Acid

Tranexamic Acid được nhiều người biết đến là thành phần chính trong sản phẩm trị nám Transino số 1 Nhật Bản. Nhưng ít ai biết rằng tác dụng được khám phá đầu tiên của Axit Tranexamic không phải là trị nám, mà là cầm máu. Cùng Aloola.vn khám phá sự ra đời với công trình nghiên cứu mang tính lịch sử về Tranexamic Acid của vợ chồng nhà nghiên cứu, Tiến sĩ Utako và Shosuke Okamoto năm 1965.

Axit Tranexamic là gì?

Axit tranexamic là một axit amin tổng hợp nhân tạo được sử dụng như một chất cầm máu và chống viêm để ngăn ngừa và điều trị chảy máu. Nó được dùng cho chấn thương nặng, chảy máu sau sinh, phẫu thuật, nhổ răng, chảy máu cam và kinh nguyệt nhiều . Tranexamic Acid cũng được sử dụng cho bệnh phù mạch di truyền.

Tranexamic Acid được phát triển bởi 2 nhà nghiên cứu Shosuke Okamoto và Utako Okamoto vào năm 1965. Hiện thành phần này đã được đưa vào Danh sách mẫu về các loại thuốc thiết yếu của WHO.

Tại Nhật Bản, Axit Tranexamic được bán như một chất cầm máu dưới tên thương mại như Transamin, và cũng có những loại thuốc chung loại. Đối với nám da, Thuốc uống Transino là loại thuốc hạng nhất được bán và cũng được đưa vào mỹ phẩm như một hoạt chất làm trắng da.

Cấu trúc của Axit tranexamic

Xem ngay: Tranexamic Acid là gì? Tranexamic Acid trị nám theo cơ chế nào?

Khám phá lịch sử ra đời của Tranexamic Acid

Trong khi Nhật Bản đấu tranh để phục hồi sau sự tàn phá của Thế chiến II, vợ chồng nhà nghiên cứu, Tiến sĩ Utako và Shosuke Okamoto, đã làm nên lịch sử y học với mong muốn giảm thiểu tử vong do băng huyết, đặc biệt là tử vong do băng huyết sau sinh, nguyên nhân chính gây tử vong cho phụ nữ ở Nhật Bản vào thời điểm đó.

Vào tháng 9 năm 1962, khi viết trên Tạp chí Y học Keio, các nhà nghiên cứu đã báo cáo việc phát minh ra một thực thể hóa học mới gọi là axit Epsilon-aminocaproic (EACA) có tác dụng ức chế quá trình phân hủy fibrin bằng enzym plasmin.

Sau đó, đến năm 1965, họ đã phát triển dạng thuốc mạnh hơn nhiều với tiềm năng rất cao giúp giảm tử vong do chảy máu. Đó chính là Axit Tranexamic.

Vợ chồng nhà nghiên cứu, Tiến sĩ Utako và Shosuke Okamoto

Tranexamic Acid được phát hiện như thế nào?

Cặp vợ chồng Tiến sĩ Utako và Shosuke Okamoto biết rằng có một loại enzyme trong máu gọi là plasmin có thể phá vỡ các cục fibrin (tơ huyết giúp đông máu). Và họ muốn tìm một loại thuốc có thể ức chế hoạt động của plasmin, từ đó ngăn chặn sự chảy máu gây tử vong.

Họ bắt đầu bằng cách:

Sàng lọc axit amin – cho thấy lysine có tính ức chế cao.

Gia đình Okamoto là những nhà hóa sinh sắc sảo nên sau khi tìm thấy những kết quả này, họ:

Đã loại bỏ một nhóm amin khỏi phân tử lysine – dẫn đến tăng hiệu lực của nó.

Và cứ như vậy, việc phát hiện ra loại thuốc đầu tiên trong nhóm thuốc chống tiêu sợi huyết mới: Epsilon-Amino-Caproic Acid (EACA) đã được tạo ra.

Sau khi nghiên cứu thêm, họ phát hiện ra Axit Tranexamic còn mạnh gấp 27 lần EACA.

Công trình nghiên cứu về Tranexamic Acid với phụ nữ bị BHSS

Tiến sĩ Utako đã bắt đầu nghiên cứu về tác dụng của Tranexamic Acid ở 20.000 phụ nữ bị BHSS (băng huyết sau sinh). Nhưng tiếc rằng bà đã mất vào năm 2016 khi công trình nghiên cứu này chưa được hoàn thành.

Đến năm 2017, công trình nghiên cứu về Tranexamic Acid của Tiến sĩ Utako được công bố và xác nhận dự đoán ban đầu của bà khi thử nghiệm trên phụ nữ đã cung cấp bằng chứng Axit Tranexamic  có thể giảm 1/3 nguy cơ tử vong do BHSS.

Nghiên cứu về tác dụng của Tranexamic Acid ở 20.000 phụ nữ bị BHSS

Cơ chế tác dụng cầm máu của Axit Tranexamic

Theo kết quả nghiên cứu, Axit Tranexamic có hiệu quả nhất khi được dùng càng sớm càng tốt và không muộn hơn 3 giờ sau khi bị thương hoặc sinh con.

Nhưng làm thế nào để Tranexamic Acid cầm máu hiệu quả?

Cơ chế: Khi một mạch máu bị vỡ và bắt đầu chảy máu, cơ thể sẽ phản ứng bằng cách hình thành các sợi dài protein cứng màu vàng gọi là Fibrin - bẫy các tế bào máu và bịt kín chỗ rò rỉ.

Điều này được gọi là đông máu. Tuy nhiên, đồng thời, nó kích hoạt một quá trình khác không phải lúc nào cũng hữu ích. Nó bắt đầu kích hoạt các Plasminogen.

Plasminogen là một pro-enzyme glycoprotein do gan sản xuất được chuyển đổi thành plasmin bằng cách phát hành plasminogen một chất kích hoạt  ( t PA ). Phân tử plasminogen được gấp lại thành các vòng gọi là kringles nhô ra như ngón tay và chứa  các vị trí gắn lysine.  Plasminogen và  tPA  liên kết với dư lượng lysine trên fibrin dẫn đến sự hình thành plasmin cục bộ. 

Plasmin phân cắt fibrin thành các sản phẩm thoái giáng của fibrin. Điều này làm lộ ra nhiều dư lượng lysine liên kết với nhiều plasminogen hơn, do đó đẩy nhanh quá trình tiêu sợi huyết . Plasmin liên kết với fibrin ít nhạy cảm với chất ức chế. TPA cũng liên kết với fibrin do đó khu trú và tăng cường hình thành plasmin . 

Tranexamic Acid là một  chất tương tự tổng hợp của lysine  và d  ức chế quá trình phân giải fibrin bằng cách cạnh tranh với fibrin để giành vị trí gắn lysine trong plasminogen. Tranexamic Acid ức chế khả năng plasminogen và plasmin liên kết với fibrin, do đó bảo tồn cục máu đông khỏi sự ly giải qua trung gian plasmin. Đó là lý do tại sao cần cung cấp Axit Tranexamic sau khi bắt đầu chảy máu càng sớm càng tốt.

Tác dụng cầm máu của Tranexamic Acid mang ý nghĩa quan trọng trong điều trị

Sự phát triển Tranexamic Acid thành công thức trị nám – Transino

TRANSINO là nhãn hiệu thuốc uống và dược mỹ phẩm được tiếp thị bởi Daiichi Sankyo Healthcare. Transino tổng hợp các sản phẩm có công thức kết hợp axit tranexamic và các thành phần hoạt tính của các công thức dựa trên vitamin C thông thường. Công thức này được phát triển bởi công ty Daiichi Sankyo với mục đích kiểm chứng chính xác tác dụng của Axit Tranexamic đối với các vết nám.

Xem ngay: Transino là gì? Transino có tốt không?

Công thức chứa thành phần Tranexamic Acid giúp trị nám đã được xác nhận hiệu quả thông qua các thử nghiệm lâm sàng. Đến năm 2007, nó chính thức được phê duyệt là loại thuốc không kê đơn đầu tiên ở Nhật Bản có hiệu quả trị nám da và được tung ra thị trường với tên gọi "Transino".

Như vậy, từ Tranexamic Acid cầm máu, giờ đây có thêm một khái niệm mới là Tranexamic Acid trị nám.

Cho đến nay, tại Nhật Bản, Axit Tranexamic được bán như một chất cầm máu dưới tên thương mại như Transamin, và cũng có những loại thuốc chung loại. Đối với nám da, Thuốc uống Transino là loại thuốc hạng nhất được bán và cũng được đưa vào mỹ phẩm như một hoạt chất làm trắng da.

Viên uống Transino 240 viên - Đại diện hàng đầu của dòng Transino trị nám Nhật Bản

Xem ngay: 15 Sản phẩm trắng da trị nám tàn nhang đỉnh cao trên thị trường

Có thể thấy, lịch sử ra đời của Tranexamic Axit là một điều hết sức ý nghĩa, mở ra một phương pháp mới giúp cầm máu vô cùng hiệu quả và đã được chứng minh, thừa nhận sau đó. Transino trị nám trắng da được phát triển từ Axit Tranexamic cũng là một sự thành công to lớn của Nhật, giúp mang đến hiệu quả vượt trội và hiện được sử dụng rộng rãi trên toàn thế giới. Hy vọng thông tin Aloola.vn chia sẻ thực sự hữu ích cho bạn.

Tác Giả: Hoàng Oanh